Ongeoorloofd delen van medische gegevens: Klacht gedeeltelijk gegrond

De Geschillencommissie Zorg




Commissie: Geestelijke Gezondheidszorg    Categorie: -    Jaartal: 2024
Soort uitspraak: bindend advies   Uitkomst: gegrond   Referentiecode: 355158/475015

De uitspraak:

Waar gaat de uitspraak over?

De cliënt diende een klacht in tegen Parnassia Groep BV over het delen van zijn medische gegevens zonder toestemming met een andere zorgorganisatie en zijn huisarts. De geschillencommissie oordeelde dat de zorgaanbieder onvoldoende zorgvuldigheid betrachtte bij het doorsturen van gegevens via het aanmeldcentrum en bij de communicatie over de afsluitbrief aan de huisarts. De zorgaanbieder had zich ervan moeten vergewissen dat de cliënt goed geïnformeerd was en bezwaar kon maken. De klacht werd daarom gegrond verklaard. De commissie wees de gevraagde schadevergoeding af, omdat niet bewezen werd dat de cliënt door deze handelwijze daadwerkelijke schade had geleden. Wel moet de zorgaanbieder het klachtengeld van € 52,50 aan de cliënt vergoeden.

De uitspraak

in het geschil tussen

[naam], wonende te [plaats] (hierna te noemen: de cliënt)

en

Parnassia Groep BV, gevestigd te ‘s-Gravenhage
(hierna te noemen: de zorgaanbieder).

Behandeling van het geschil

Partijen zijn overeengekomen dit geschil bij bindend advies door de Geschillencommissie Geestelijke Gezondheidszorg (verder te noemen: de commissie) te laten beslechten.

De commissie heeft kennisgenomen van de overgelegde stukken.

De behandeling heeft plaatsgevonden op 21 oktober 2024 te Den Haag. De cliënt was zelf ter zitting aanwezig met zijn broer, [naam]. Namens de zorgaanbieder waren aanwezig: [naam] (psycholoog), [naam] (gz-psycholoog), [naam] (hoofd behandelzaken) en [naam] (jurist).

Partijen zijn tijdig en behoorlijk opgeroepen ter zitting te verschijnen.

Onderwerp van het geschil

De cliënt heeft de klacht voorgelegd aan de zorgaanbieder.

Het geschil betreft de vraag of de zorgaanbieder onzorgvuldig heeft gehandeld ten aanzien van het delen van medische gegevens van de cliënt met een andere zorgorganisatie en de huisarts.

Standpunt van de cliënt

Voor het standpunt van de cliënt verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.

De cliënt dient een klacht in tegen twee instellingen die onder de zorgaanbieder vallen, namelijk PsyQ en Antes. De cliënt klaagt over de schending van het medisch beroepsgeheim, doordat zijn medische gegevens zijn verstrekt aan de huisarts en een andere zorgaanbieder. De cliënt vordert hiervoor een schadevergoeding van € 25.000, –.

Ook klaagt de cliënt over het niet ontvangen van informatie over een diagnose, onheuse bejegening door hulpverleners en het niet in behandeling nemen van zijn klachten.

Standpunt van de zorgaanbieder

Voor het standpunt van de zorgaanbieder verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.

Schending beroepsgeheim
Van 19 november 2019 tot 5 november 2021 was de cliënt in zorg bij PsyQ vanwege pijnklachten en angstklachten. Gezien de uitslag van een intelligentieonderzoek werd de cliënt met zijn toestemming door PsyQ verwezen naar Aparee GGZ, aangezien deze organisatie beter aansloot op de behoeften van de cliënt. De zorg bij PsyQ werd vervolgens afgesloten. Bij de verwijzing werden het intakeverslag en intelligentieonderzoek meegestuurd naar Aparee GGZ.

Met betrekking tot de klacht dat klager door PsyQ naar aanleiding van een intelligentieonderzoek is verwezen naar Aparee GGZ met een onjuiste vraagstelling en dat de cliënt niet tijdig op de hoogte was van de reden van doorverwijzing, is de zorgaanbieder van mening dat de verwijzing met de cliënt is besproken en dat de cliënt hiermee had ingestemd, zoals ook logisch en noodzakelijk is voor een effectieve zorgverlening. Zonder deze instemming zou een doorverwijzing geen enkele zin hebben gehad omdat de zorg dan niet kan worden voortgezet.

Wat betreft het verwijt dat zonder toestemming van de cliënt informatie is verstrekt aan Aparee GGZ, is PsyQ van mening dat zij erop mocht vertrouwen dat de cliënt toestemming gaf voor het verstrekken van medische informatie aan Aparee GGZ. Deze toestemming kan worden verondersteld bij een doorverwijzing, waarmee de cliënt heeft ingestemd. PsyQ heeft hierbij niet meer informatie verstrekt dan strikt noodzakelijk voor de aanmelding.

Met betrekking tot de klacht over de schending van het medisch beroepsgeheim, waarbij door de cliënt wordt gesteld dat de huisarts zonder toestemming is geïnformeerd, is Antes van mening dat toestemming wel degelijk verkregen is. Uit het dossier van 20 februari 2024 blijkt dat de brief aan de huisarts telefonisch met de cliënt is doorgenomen voordat deze werd verstuurd. De cliënt ging akkoord met de inhoud van de brief.

De cliënt stelt tot slot dat Antes zonder zijn toestemming informatie heeft opgevraagd bij PsyQ en Aparee GGZ. In tegenstelling tot wat de cliënt beweert, heeft Antes geen informatie opgevraagd bij deze zorginstellingen. De gegevens waarover Antes destijds beschikte zijn via de aanmelding bij Antes terechtgekomen.

Overige klachten
Voor zover de cliënt nog bedoeld heeft te klagen over slechte bejegening en over het feit dat hij van het kastje naar de muur is gestuurd, is voor de zorgaanbieder niet duidelijk waar de cliënt precies op doelt.

De zorgaanbieder is van mening dat de klacht ongegrond is en aldus geen aanleiding bestaat tot het toekennen van een immateriële schadevergoeding. Ook heeft de cliënt de schadevordering onvoldoende geconcretiseerd en onderbouwd.

Beoordeling van het geschil

De commissie heeft het volgende overwogen.
Wat aan het geschil voorafgegaan is
De cliënt was in behandeling bij PsyQ. Vanwege de uitslag van de intelligentietest is de cliënt verwezen naar Aparee GGZ, omdat daar begeleiding kon worden geboden die beter past bij de behoeften van de cliënt. De behandeling bij Aparee GGZ is vroegtijdig beëindigd. De cliënt wilde daarna opnieuw bij PsyQ in behandeling, maar hij is toen door het aanmeldcentrum verwezen naar Antes.

Gegevens delen
De cliënt klaagt dat zijn medische gegevens (waaronder de diagnose licht verstandelijke beperking) zonder zijn toestemming met Aparee GGZ en Antes zijn gedeeld. De cliënt wilde juist bij Antes met een schone lei beginnen, des te meer gezien zijn twijfels bij de eerder gestelde diagnose. Nu de medische gegevens van de cliënt zonder toestemming met Antes zijn gedeeld, is deze kans hem ontnomen.

De zorgaanbieder heeft ter zitting toegelicht dat alle aanmeldingen van cliënten binnenkomen bij het aanmeldcentrum van Parnassia Groep BV. Bij het aanmeldcentrum wordt gekeken bij welke organisatie (behorend bij Parnassia Groep BV) de aanmelding het beste thuishoort. De aanmelding wordt dan naar die organisatie verwezen. De zorgaanbieder heeft ter zitting bevestigd dat daarbij de bekende gegevens (zoals informatie over eerdere behandelingen) automatisch meegestuurd worden. Dat Antes zoals de cliënt stelt zelfstandig informatie heeft opgevraagd bij PsyQ kan de commissie dan ook niet vaststellen. Deze informatie heeft Antes via het aanmeldcentrum ontvangen.

Bij de cliënt was niet bekend dat Antes onder de vlag van Parnassia Groep BV valt. De cliënt was in de veronderstelling dat dit een geheel andere zorgaanbieder betrof.

KNMG-richtlijn
Conform de KNMG-richtlijn “Omgaan met medische gegevens” mag in het geval van een verwijzing toestemming voor het delen van de relevante medische gegevens worden verondersteld. Wel informeert de verwijzer de cliënt over de gegevensuitwisseling, waarna de cliënt bezwaar kan maken.

In dit geval is echter geen sprake van een concrete verwijzing: het aanmeldcentrum kijkt bij welke zorgaanbieder een cliënt het beste terecht kan. Indien toch van een verwijzing gesproken kan worden, had de cliënt in ieder geval geïnformeerd moeten worden over de gegevensuitwisseling, wat in casu niet is gebleken.

Naar het oordeel van de commissie mogen medische gegevens dan ook niet zonder meer automatisch door het aanmeldcentrum worden doorgestuurd naar een andere organisatie die onder Parnassia Groep BV valt. De zorgaanbieder dient zich ervan te vergewissen dat de cliënt toestemming geeft voor het delen van zijn medische gegevens of in ieder geval dat de cliënt geïnformeerd wordt over de gegevensuitwisseling en daarop bezwaar kan maken, ook al is sprake van een zorgaanbieder die onder hetzelfde concern valt.

In zoverre is de klacht van de cliënt gegrond.

Brief huisarts
Toen de cliënt geen vertrouwen meer had in de behandeling bij Antes, heeft Antes de cliënt terugverwezen naar de huisarts met een afsluitbrief. De cliënt klaagt dat Antes zonder zijn toestemming medische gegevens heeft verstrekt in de afsluitbrief aan de huisarts.

De zorgaanbieder ontkent dit en meent zorgvuldig gehandeld te hebben, door de brief nog eens telefonisch met de cliënt door te nemen en de brief pas na telefonisch akkoord van de cliënt naar de huisarts te versturen.

Naar het oordeel van de commissie was voor de cliënt onvoldoende duidelijk dat de brief aan de huisarts toch medische gegevens bevatte. Nu de zorgaanbieder bekend was met de mentale behoeften van de cliënt, had het op de weg van de zorgaanbieder gelegen zich ervan te vergewissen dat de cliënt de brief en implicaties daarvan voldoende begreep. Juist nu de zorgaanbieder in het verweer heeft aangedragen dat de cliënt na het telefoongesprek zich nog eens meldde, had de zorgaanbieder aan de behoeften van de cliënt tegemoet kunnen komen door hem de brief schriftelijk ter akkoord voor te leggen. Ter zitting heeft de zorgaanbieder ook erkend dat schriftelijke correspondentie hierin beter was geweest.

Dit klachtonderdeel verklaart de commissie dan ook gegrond.

Schadevergoeding
De cliënt vordert een schadevergoeding vanwege de directe schade die voortkomt uit het feit dat Antes en de huisarts weten van de diagnose licht verstandelijke beperking. Daardoor heeft de cliënt geen eerlijke kans gehad op een behandeling.

De commissie kan zich voorstellen dat de uitslag van het onderzoek de cliënt tot piekeren heeft aangezet, maar kan niet concluderen dat de zorgaanbieder hiervoor verantwoordelijk is. Naar het oordeel van de commissie is de kennelijke schade die de cliënt heeft geleden dan ook niet toerekenbaar aan de zorgaanbieder.

Nu de klachten van de cliënt gegrond worden verklaard, zal de commissie, onder verwijzing naar het reglement, de zorgaanbieder veroordelen tot vergoeding aan de cliënt van het door hem betaalde klachtengeld, zijnde een bedrag van € 52,50.

Derhalve wordt als volgt beslist.

Beslissing

De commissie:
– verklaart de klachten van de cliënt gegrond;
– bepaalt dat de zorgaanbieder het door de cliënt betaalde klachtengeld van € 52,50 dient te vergoeden binnen 14 dagen na verzending van dit bindend advies.

Aldus beslist door de Geschillencommissie Geestelijke Gezondheidszorg, bestaande uit de heer mr. A.R.O. Mooy, voorzitter, de heer drs. D.J.L. Jonker, de heer mr. P.O.H. Gevaerts, leden, in aanwezigheid van mevrouw mr. S.M.E. Balfoort, secretaris, op 21 oktober 2024.