Commissie: Ziekenhuizen
Categorie: zorgvuldigheid/ schadevergoeding/ bejegening
Jaartal: 2023
Soort uitspraak: bindend advies
Uitkomst: gegrond
Referentiecode:
223326/237488
De uitspraak:
Waar gaat de uitspraak over?
Cliënte stelt dat de uitgebreide buikwandcorrectie niet het gewenste resultaat heeft gehad. Zij is vooraf onvoldoende geïnformeerd over de complicaties die zij na de operatie ondervindt, algehele gevoelloosheid van de buik en pijnklachten.
De commissie heeft vastgesteld dat na de operatie het resultaat niet is wat cliënte, onder normale omstandigheden, in redelijkheid had mogen verwachten. Volgens de anesthesielijst zou een uitgebreide buikwandcorrectie inclusief reven van de fascie en reïnsertie van de navel zijn uitgevoerd. De commissie acht de tijd die de operatie heeft geduurd, 1 uur en 6 minuten, erg kort voor een zo uitgebreide reconstructie. Nu het resultaat, dat van deze operatie had mogen worden verwacht, is uitgebleven, is de commissie, gelet op de korte duur van de operatie, van oordeel dat de plastisch chirurg is tekortgeschoten in haar inspanningsverplichting.
De uitspraak
In het geschil tussen
mevrouw [naam], wonende te [plaatsnaam] (hierna te noemen: de cliënte)
en
Boerhaave Medisch Centrum, gevestigd te Amsterdam
(hierna te noemen: de zorgaanbieder).
Behandeling van het geschil
Partijen zijn overeengekomen dit geschil bij bindend advies door de Geschillencommissie Zelfstandige Klinieken (verder te noemen: de commissie) te laten beslechten.
De commissie heeft kennisgenomen van de overgelegde stukken.
De behandeling heeft plaatsgevonden op 14 december 2023 te Den Haag.
Beide partijen hebben ter zitting hun standpunt toegelicht.
Ter zitting werd cliënte bijgestaan door mevrouw mr. [naam].
Ter zitting werd de zorgaanbieder vertegenwoordigd door mevrouw drs. [naam], plastisch chirurg, de heer [naam], bestuurder Boerhaave Medisch Centrum en mevrouw mr. [naam].
Beoordeling
Op grond van de geneeskundige behandelingsovereenkomst moet de zorgaanbieder bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed hulpverlener in acht nemen en daarbij handelen in overeenstemming met de op hem rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de voor hulpverleners geldende professionele standaard (artikel 7:453 van het Burgerlijk Wetboek). Deze zorgplicht houdt in dat de zorgaanbieder die zorg moet betrachten die een redelijk bekwaam en redelijk handelend hulpverlener in dezelfde omstandigheden zou hebben betracht.
De verplichting die voor een hulpverlener (in dit geval: de zorgaanbieder) voortvloeit uit een geneeskundige behandelingsovereenkomst wordt in beginsel niet aangemerkt als een resultaatsverplichting, waarbij de hulpverlener moet instaan voor het bereiken van een bepaald resultaat, maar als een inspanningsverplichting, waarbij de hulpverlener zich verplicht zich voor het bereiken van een bepaald resultaat in te spannen. De reden hiervoor is dat het bij een geneeskundige behandeling meestal niet mogelijk is een bepaald resultaat te garanderen, omdat het menselijk lichaam in het (genezings-)proces een ongewisse factor vormt; zelfs bij onberispelijk medisch handelen, kan het beoogde resultaat uitblijven. Van een tekortkoming kan dan ook pas worden gesproken indien komt vast te staan dat de hulpverlener zich onvoldoende heeft ingespannen of bij de inspanning een fout heeft gemaakt.
Voor de aansprakelijkheid van de zorgaanbieder is vereist dat voldoende aannemelijk is dat de zorgaanbieder tekort is geschoten in de nakoming dan wel de uitvoering van de behandelingsovereenkomst. De aanwezigheid van een fout of nalaten is een vereiste voor aansprakelijkheid van de zorgaanbieder. De tekortkoming moet aan de zorgaanbieder kunnen worden verweten en de cliënt moet door deze tekortkoming nadeel zijn toegebracht.
Standpunt cliënte
Cliënte heeft in december 2020 een grote buikwandcorrectie gekregen. Deze is niet goed uitgevoerd. De plastisch chirurg was letterlijk binnen een uur klaar. Er is geen verschil te zien tussen de situatie van voor de operatie en de situatie van na de operatie. Na de operatie is haar buik volledig gevoelloos geworden. Haar navel is om onduidelijke redenen 1 cm verplaatst waardoor er een litteken is ontstaan. Na haar klacht over behandeling wilde de plastisch chirurg haar opnieuw opereren. Vanwege twijfels heeft cliënte voor een 2de opinion een consult bij een collega gekregen, die haar heeft verteld dat er geen operatie-indicatie was vanwege haar holle rug en dat zij aan de operatie een lelijk litteken heeft overgehouden dat zou kunnen worden gecorrigeerd. Cliënte heeft daarop een navelcorrectie gekregen, een operatie die net zo lang heeft geduurd als de totale buikwandcorrectie.
Cliënte stelt dat zij vooraf slecht is geïnformeerd over de behandeling en de complicaties die bij een dergelijke ingreep kunnen voorkomen. Er is niet vooraf aan haar verteld dat er sprake zou kunnen zijn van een volledige sensibiliteitsstoornis. Zij heeft aan de operatie een gevoelloze buik overgehouden, een pijnlijke navel en veel littekens, terwijl het resultaat van de operatie nihil is geweest. Als zij dit vooraf had geweten, had ze nooit deze operatie laten uitvoeren. De zorgaanbieder is niet bereid om de behandelingskosten te crediteren, omdat er wel een operatie is uitgevoerd.
Ter zitting heeft cliënte gesteld dat de behandeling van haar klachten is uitgebleven. Cliënte heeft meerdere e-mails gestuurd, maar die zijn twee jaar lang niet beantwoord door de zorgaanbieder. Cliënte stelt dat zij door de zorgaanbieder niet serieus is genomen. Haar is niet gewezen op de mogelijkheid om een procedure bij de geschillencommissie aanhangig te maken.
Cliënte vordert teruggave van de behandelingskosten, € 6.700,-, een schadevergoeding van € 3.300,- vanwege een ontsierend litteken en € 15.000,- smartengeld vanwege de blijvende gevoelloosheid van de buik.
Standpunt zorgaanbieder
Op 8 oktober 2020 heeft de plastisch chirurg met cliënte besproken dat zij een uitgebreide buikwandcorrectie zou kunnen doen met verstrakken van de buikwandspieren (reven van de fascie), een liposuctie in de maagregio met verwijdering van de overtollige huid van de buik. De navel zou op dezelfde positie/hoogte in de buik blijven zitten maar moest wel worden losgesneden uit zijn positie in de huid om de huidlap strak naar beneden te kunnen trekken. Dit zou resulteren in een laag horizontaal litteken en tevens een litteken rondom de navel, die op dezelfde positie uit de buikhuid naar voren zou worden gehecht, en een verticaal litteken vanwege het sluiten van het oude gat van de navel.
Voorts heeft de plastisch chirurg cliënte uitgelegd dat er op voorhand geen garantie kon worden gegeven voor het resultaat en de andere algemene risico’s met cliënte besproken, waaronder de kans op een infectie, wonddehiscensie, het bestaan van blijvende ontsierende littekens en/of littekenvorming, gevoelsstoornissen (sensibiliteitsstoornissen), necrose van de navel, het ontstaan en een onbevredigend esthetisch resultaat. Na deze uitleg had cliënte geen vragen meer en ging zij akkoord met het behandelplan om een uitgebreide buikwandcorrectie inclusief het reven van de fascie en re-insertie van de navel te doen. Voorafgaand aan de operatie heeft cliënte een toestemmingsformulier ondertekend, waarin duidelijk staat vermeld dat er geen garantie kan worden gegeven op het resultaat.
De zorgaanbieder stelt zich op het standpunt dat de plastisch chirurg de buikwandcorrectie op 7 december 2021 lege artis heeft uitgevoerd. Anders dan cliënte stelt, heeft de plastisch chirurg die de 2nd opinion heeft gegeven niet gesteld dat cliënte in het geheel niet geopereerd had moeten worden. Uit het medisch dossier komt naar voren dat deze plastisch chirurg alleen heeft overwogen dat het achteraf gezien misschien beter was geweest te kiezen voor een mini buikwandcorrectie met floating navel. Omdat de navel bij een mini buikwandcorrectie met een floating navel wel circa 10 cm lager kan komen te zitten en cliënte geen hoog zittende navel had, heeft de behandelend plastisch chirurg deze operatie uit esthetisch oogpunt niet aan cliënte voorgesteld.
De zorgaanbieder betwist dat de operatie slechts anderhalf uur zou hebben geduurd. De plastisch chirurg heeft cliënte van tevoren uitgelegd dat de operatie twee à drie uur zou duren. Hiermee werd bedoeld: vanaf het moment van inslapen tot en met wakker worden op de verkoever (inleiden operatie, uitleiden en wakker worden). Uit het perioperatieve verslag komt naar voren dat om 15:18 uur is gestart met de time-out procedure en dat het OK-verslag op 16:46 uur is gemaakt, hetgeen in totaal 90 minuten is. Het inleiden, uitleiden en wakker worden op de verkoever duurt echter zeker ook nog 45 minuten, zodat de operatie bij cliënte inderdaad tussen de twee à drie uur heeft geduurd. Uit dit verslag blijkt ook dat cliënte om 18:03 ontslagen is van de verkoever.
De operatie verliep ongecompliceerd en is uitgevoerd, zoals gepland en besproken. Er werd ongeveer 200 cc vet geliposuct uit de maagregio en er werd ongeveer 190 gram huid weggenomen. De fascie werd gereefd van navel tot pubis regio (schaambeen regio). De navel is blijven zitten op dezelfde positie in de buikwand en is aan het einde van de ingreep weer naar voren toe door de huid heen gebracht en vervolgens vast gehecht in de huid. Cliënte verliet in goede conditie de operatiekamer. Uit de verpleegkundige rapportage komt naar voren dat cliënte na de operatie erg misselijk was en veel anti-braakmedicatie heeft gehad. Op 18 maart 2021 vond de al geplande controle bij drie maanden na de buikwandcorrectie plaats waarbij cliënte heeft aangegeven niet tevreden te zijn met het resultaat en dat zij de buik nog steeds te bol vond.
Dat cliënte niet tevreden is over het resultaat is echter niet het gevolg van een onzorgvuldig uitgevoerde buikwandcorrectie door de plastisch chirurg. Op de plastisch chirurg rustte een inspanningsverplichting. Cliënte is erover geïnformeerd dat op voorhand geen garantie kon worden gegeven over het resultaat en dat het esthetisch resultaat onbevredigend kon zijn en dat het risico bestond op blijvend ontsierende littekens.
De plastisch chirurg stelde bij lichamelijk onderzoek vast dat de buik strakker had kunnen worden, maar dat wel sprake was van een verbetering ten opzichte van de situatie voor de operatie. De plastisch chirurg acht het voorstelbaar dat het vele braken na de operatie ertoe heeft geleid dat de fascie is losgeraakt, waardoor het resultaat minder strak is geworden dan verwacht. Voorts stelde zij vast dat een actief litteken rondom de navel zichtbaar was, passend bij een enigszins vertraagde wondgenezing. Na de littekencorrectie is er sprake van een fraai litteken.
Bij een buikwandcorrectie wordt in kleine zenuwtakjes in de huid gesneden, waardoor het gevoel na de operatie iets anders kan zijn dan voor de operatie. Cliënte is voorafgaand aan de operatie geïnformeerd over het risico dat het gevoel na de operatie iets anders kan zijn dan vóór de operatie. De zorgaanbieder betwist evenwel dat de door de plastisch chirurg uitgevoerde operatie heeft geleid tot gevoelloosheid van de hele buik, zoals cliënte stelt.
Ten slotte heeft de zorgaanbieder zijn excuses aangeboden voor de lange duur van de behandeling van de klachten van cliënte. Vanwege een misverstand is men ervan uitgegaan dat de klachten al intern opgelost waren.
De zorgaanbieder heeft er oog voor dat cliënte mogelijk een strakker resultaat had verwacht, maar meent dat haar hiervan geen verwijt kan worden gemaakt en verzoekt de commissie de tegen haar ingediende klacht en het verzoek om financiële vergoeding af te wijzen.
Overwegingen commissie
1. Informatievoorziening
De commissie heeft vastgesteld dat cliënte al twee jaar met de gedachte speelde om een buikwandcorrectie te laten uitvoeren en dat zij in dat kader al eerder bij de zorgaanbieder advies heeft gevraagd als ook bij de Velthuiskliniek. Uit het medisch dossier is komen vast te staan dat tijdens het consult op 8 oktober 2020 door de plastisch chirurg is gewezen op de risico’s die aan deze operatie zijn verbonden, zoals blijvende ontsierende littekens, pijn, sensibiliteitsstoornissen en onbevredigend esthetisch resultaat en dat er geen garantie kan worden gegeven op het resultaat. Cliënte heeft voor de operatie een toestemmingsverklaring ondertekend waarin tevens is gewezen op de risico’s van de operatie en dat het resultaat niet kan worden gegarandeerd.
Gezien het vorenstaande kan niet worden geoordeeld dat cliënte voorafgaande aan de operatie onvoldoende is geïnformeerd door de zorgaanbieder. De commissie zal deze klacht ongegrond verklaren.
2. De operatie
Cliënte heeft aangevoerd dat de operatie onzorgvuldig is uitgevoerd. Er is geen sprake van een resultaat. Haar buik is na de operatie volledig gevoelloos en zij blijft pijnklachten rond haar navel houden.
Vóór de operatie heeft de plastisch chirurg aan cliënte medegedeeld dat de operatie twee à drie uren zou duren.
Anders dan in het verweerschrift wordt gesteld, blijkt uit het operatieverslag dat de operatie 1 uur en 6 minuten heeft geduurd, waarbij volgens de anesthesielijst een uitgebreide buikwandcorrectie inclusief reven van de fascie en reïnsertie van de navel is uitgevoerd. De commissie acht de tijd die de uitgevoerde operatie heeft geduurd erg kort voor een zo uitgebreide reconstructie. Dat betekent dat de plastisch chirurg, door deze uitgebreide operatie in zo’n korte tijd uit te voeren, terwijl zij vóór de operatie zelf cliënte erop had gewezen dat deze operatie een aantal uren in beslag zou nemen, niet heeft voldaan aan haar inspanningsverplichting. Nu tussen partijen niet in geschil is dat het resultaat, dat van deze operatie verwacht had mogen worden, is uitgebleven, kan de plastisch chirurg daarvan een verwijt worden gemaakt. Immers, zij heeft niet aan haar inspanningsverplichting voldaan.
Het standpunt van de plastisch chirurg, zoals door de zorgaanbieder in het verweerschrift verwoord, dat het voorstelbaar is dat het vele braken van cliënte na de operatie ertoe heeft geleid dat de fascie is losgeraakt, waardoor het resultaat minder strak is geworden dan verwacht, leidt niet tot een ander oordeel. Integendeel, zo dit het geval is, dan bevestigt dit alleen maar het oordeel dat de reving van de buikspieren niet zorgvuldig is uitgevoerd. Immers het is onwaarschijnlijk dat een goed resultaat volledig teniet wordt gedaan door louter braken, daargelaten nog dat cliënte ter zitting heeft verklaard niet te hebben gebraakt, maar slechts te hebben gespuugd.
De commissie is van oordeel dat de plastisch chirurg is tekortgeschoten in haar inspanningsverplichting.
De commissie acht het onwaarschijnlijk dat de plastisch chirurg tijdens de operatie een zenuw heeft doorgesneden, die tot volledige gevoelloosheid van de buik heeft geleid. Dat er bij een buikwandcorrectie enige gevoelloosheid optreedt, als gevolg van het onvermijdelijk beschadigen van kleine zenuwtakjes, is een normaal gevolg van deze ingreep die ook vooraf aan cliënte is meegedeeld.
Gelet op het vorenstaande zal de klacht gegrond worden verklaard en is de kliniek gehouden de schade te vergoeden, die voor de cliënte is ontstaan als gevolg van de onzorgvuldig uitgevoerde operatie.
Cliënte heeft vergoeding van de kosten van de buikwandreconstructie ten bedrage van € 6.700,– gevorderd. Nu de hoogte van dit bedrag niet door de zorgaanbieder is weersproken, komt dit bedrag voor vergoeding in aanmerking.
Daarnaast heeft cliënte een bedrag gevorderd van € 3.300,– vanwege het ontsierend litteken. De commissie zal deze vordering afwijzen. Uit de stukken en het verhandelde ter zitting blijkt dat cliënte inmiddels een littekencorrectie heeft gekregen met een goed resultaat. Overigens was cliënte al bekend met het feit dat bij een dergelijke operatie altijd littekens achterblijven.
Ook de gevorderde immateriële schade komt naar het oordeel van de commissie niet voor vergoeding in aanmerking nu deze schade in het geheel niet is onderbouwd.
Ingevolge het reglement van de commissie dient de zelfstandige kliniek aan de cliënt het door haar betaalde klachtengeld te vergoeden.
Derhalve beslist de commissie als volgt.
Beslissing
De commissie:
– verklaart de klacht met betrekking tot de uitgevoerde operatie gegrond;
– bepaalt dat zorgaanbieder aan cliënte een vergoeding dient te betalen van € 6.700,–. Betaling dient plaats te vinden binnen een maand na de verzenddatum van dit bindend advies;
– bepaalt dat de zorgaanbieder overeenkomstig het reglement van de commissie een bedrag van € 52,50 dient te vergoeden aan cliënte ter zake van het klachtengeld;
– wijst het meer of anders verlangde af.
Overeenkomstig het reglement van de commissie is de zorgaanbieder aan de commissie behandelingskosten verschuldigd.
Aldus beslist door de Geschillencommissie Zelfstandige Klinieken, bestaande uit mevrouw mr. A.D.R.M. Boumans, voorzitter, de heer dr. E.J.F. Timmenga, de heer mr. R.P. Gerzon, leden, in aanwezigheid van mevrouw mr. W. Hartong van Ark, secretaris, op 14 december 2023.